Amaravati: అమరావతిని రాజధానిగా నోటిఫై చేస్తే… ఏంటి లాభం?

ఆంధ్రప్రదేశ్ రాజధానిగా అమరావతిని (Amaravati) అధికారికంగా నోటిఫై చేయాలని కేంద్ర హోంమంత్రి అమిత్ షాకు (Amit Shah) ముఖ్యమంత్రి చంద్రబాబు నాయుడు (CM Chandrababu) విజ్ఞప్తి చేశారు. రాష్ట్ర విభజన చట్టంలో సవరణలు చేసి అమరావతిని రాజధానిగా నిర్ధారించాలని కోరారు. ఈ నిర్ణయం రాష్ట్ర అభివృద్ధికి కీలకమని, రాజధాని సమస్యపై గత కొన్నేళ్లుగా ఉన్న అనిశ్చితిని తొలగిస్తుందని చంద్రబాబు పేర్కొన్నారు. ఈ విజ్ఞప్తి రాష్ట్ర రాజకీయాల్లో, ముఖ్యంగా అమరావతి అభివృద్ధి చుట్టూ జరుగుతున్న చర్చల్లో కీలక అంశంగా మారింది.

ఒకవేళ అమరావతిని రాజధానిగా నోటిఫై చేస్తో చాలా లాభాలు కలిగే అవకాశం ఉంది. ముఖ్యంగా అనిశ్చితికి ముగింపు లభిస్తుంది. అమరావతిని రాజధానిగా అధికారికంగా నోటిఫై చేయడం వల్ల గత కొన్నేళ్లుగా రాజధాని అంశంపై ఉన్న గందరగోళం తొలగుతుంది. 2014లో రాష్ట్ర విభజన తర్వాత అమరావతిని రాజధానిగా ప్రకటించినప్పటికీ, 2019-2024 మధ్య వైఎస్ఆర్‌సీపీ (YSRCP) ప్రభుత్వం మూడు రాజధానుల ప్రతిపాదనతో గందరగోళం సృష్టించింది. కేంద్రం నోటిఫికేషన్ జారీ చేస్తే, రాజధాని స్థానంపై స్పష్టత వస్తుంది, రాజకీయ ఊగిసలాట తగ్గుతుంది. అమరావతిని రాజధానిగా నిర్ధారించడం వల్ల రాష్ట్ర ఆర్థిక వృద్ధికి ఊతం లభిస్తుంది. కేంద్ర బడ్జెట్-2024లో అమరావతి అభివృద్ధికి రూ.15,000 కోట్లు కేటాయించారు. రానున్న సంవత్సరాల్లో మరింత సహాయం అందుతుందని ఆర్థిక మంత్రి నిర్మలా సీతారామన్ (Nirmala Sitaraman) హామీ ఇచ్చారు. అధికారిక నోటిఫికేషన్ ఉంటే, విదేశీ పెట్టుబడులు, ఐటీ, ఏఐ, క్లీన్ ఎనర్జీ వంటి రంగాల్లో పెట్టుబడులు ఆకర్షించడం సులభమవుతుంది. ప్రధాని నరేంద్ర మోదీ కూడా అమరావతిని ‘వికసిత భారత్‌కు గ్రోత్ ఇంజిన్‌’గా అభివర్ణించారు.

అమరావతి నిర్మాణానికి రూ.77,249 కోట్లతో పనులు ప్రారంభమయ్యాయి. ఇందులో రూ.43,000 కోట్ల విలువైన టెండర్లు ఇప్పటికే పూర్తయ్యాయి. నోటిఫికేషన్ జారీ అయితే, శాసనసభ, హైకోర్టు, ఐకానిక్ టవర్స్ వంటి భవనాల నిర్మాణం వేగవంతమవుతుంది. విజయవాడ అంతర్జాతీయ విమానాశ్రయం, రైల్వే కనెక్టివిటీ వంటి మౌలిక సదుపాయాలు మరింత అభివృద్ధి చెందుతాయి. అన్నిటికీ మించి అమరావతి కోసం 29 గ్రామాల నుంచి 55,000 ఎకరాల భూమిని రైతులు ఇచ్చారు. నోటిఫికేషన్ జారీతో వారి భూముల విలువ పెరుగుతుంది. భూసేకరణకు సంబంధించిన వివాదాలు తగ్గుతాయి. వాళ్లకు రాజధానిని మారుస్తారేమో అనే భయం తొలగుతుంది.

ఒకవేళ రాజధానిగా అమరావతిని నోటిఫై చేయకపోతే పలు సమస్యలు తలెత్తే ప్రమాదం ఉంది. రాజధాని అంశంపై గందరగోళం కొనసాగుతుంది. గతంలో వైఎస్ఆర్‌సీపీ ప్రభుత్వం మూడు రాజధానుల ప్రతిపాదన చేసినప్పుడు, రైతులు, ప్రజల నుంచి తీవ్ర వ్యతిరేకత ఎదురైంది. 1,631 రోజుల పాటు నిరసనలు జరిగాయి. ఈ అనిశ్చితి కొనసాగితే, రాజకీయ అస్థిరత, చట్టపరమైన సవాళ్లు తలెత్తే అవకాశం ఉంది. కాగ్ నివేదిక ప్రకారం, అమరావతి నిర్మాణానికి స్పష్టమైన ఆర్థిక ప్రణాళిక లేకపోవడం రాష్ట్రంపై భారం మోపింది. నోటిఫికేషన్ లేకపోతే పెట్టుబడులు తగ్గి, రాష్ట్ర ఆర్థిక స్థితి మరింత దిగజారవచ్చు. అమరావతి అభివృద్ధికి కేంద్రం నుంచి వచ్చే నిధులు కూడా అడ్డంకులు ఎదుర్కొనే ప్రమాదం ఉంది. అమరావతి ప్రాంతంలో రోడ్లు, భవనాలు సగం వరకు నిర్మాణంలో ఉన్నాయి. వరదల వల్ల సమస్యలు తలెత్తాయి. నోటిఫికేషన్ లేకపోతే, ఈ పనులు మరింత ఆలస్యమవుతాయి. రాష్ట్ర పరిపాలన సమర్థత తగ్గుతుంది. రాజధాని అంశంపై స్పష్టత లేకపోతే, రైతులు, పెట్టుబడిదారులు, సామాన్య ప్రజల్లో ప్రభుత్వంపై నమ్మకం సన్నగిల్లుతుంది.

ఈ నెల 2న ప్రధాని నరేంద్ర మోదీ అమరావతి పునర్నిర్మాణ పనులకు శంకుస్థాపన చేశారు. చంద్రబాబు నాయుడు అంతర్జాతీయ స్థాయిలో అమరావతిని అభివృద్ధి చేస్తామని హామీ ఇచ్చారు. అయితే, అమరావతి చట్టపరమైన రాజధానిగా గుర్తింపు పొందకపోతే, ఈ హామీలు నీరుగారే ప్రమాదం ఉందని విశ్లేషకులు హెచ్చరిస్తున్నారు. చంద్రబాబు విజ్ఞప్తి కేంద్రం దృష్టికి వెళ్లిన నేపథ్యంలో, రాష్ట్ర విభజన చట్టంలో సవరణలు జరిగితే అమరావతి రాష్ట్ర రాజధానిగా శాశ్వత స్థానం సంపాదిస్తుంది.