GST: కూరగాయలు అమ్మితే రూ.29 లక్షల GST..? ఓ వ్యాపారి షాకింగ్ కథ!

కర్నాటకలోని (Karnataka) హావేరి జిల్లాకు (Haveri District) చెందిన ఒక చిన్న కూరగాయల వ్యాపారికి (vegetable vendor) GST షాక్ ఇచ్చింది. శంకర్‌గౌడ హదిమని (Shankargouda Hadimani) అనే కూరగాయల వ్యాపారి గత నాలుగేళ్లలో UPI ద్వారా రూ.1.63 కోట్ల లావాదేవీలు జరిపినట్లు అధికారులు గుర్తించారు. ఇందుకుగానూ రూ.29 లక్షల GST చెల్లించాలంటూ నోటీసు ఇచ్చారు. ఈ సంఘటన సోషల్ మీడియాలో వైరల్‌గా మారడంతో డిజిటల్ చెల్లింపులపై చిన్న వ్యాపారులలో ఆందోళన నెలకొంది.

శంకర్‌గౌడ హదిమని హావేరి జిల్లాలోని మున్సిపల్ హైస్కూల్ గ్రౌండ్స్ సమీపంలో చిన్న కూరగాయల దుకాణం నడుపుతున్నాడు. అతను రైతుల నుండి నేరుగా తాజా కూరగాయలను కొనుగోలు చేసి అమ్ముతుంటాడు. GST నిబంధనల ప్రకారం, తాజా కూరగాయలు పన్ను మినహాయింపు కలిగి ఉంటాయి. అయినప్పటికీ, శంకర్‌గౌడ డిజిటల్ లావాదేవీలు GST అధికారుల దృష్టిని ఆకర్షించాయి. అతని కస్టమర్లు ఎక్కువగా UPI లేదా ఇతర డిజిటల్ వాలెట్‌ల ద్వారా చెల్లింపులు చేస్తారు. GST అధికారులు శంకర్‌గౌడ ఖాతాలో 2021-22 నుండి 2024-25 వరకు రూ.1.63 కోట్ల విలువైన లావాదేవీలను గుర్తించారు. ఈ మొత్తం ఆధారంగా, అతను GST కింద నమోదు చేసుకోవాల్సిన వార్షిక టర్నోవర్ పరిమితి రూ.40 లక్షలు మించినట్లు గుర్తించారు. దీంతో రూ.29 లక్షల GST చెల్లించాలని నోటీసు జారీ చేశారు. శంకర్‌గౌడ తన ఆదాయపు పన్ను రిటర్న్‌లను క్రమం తప్పకుండా దాఖలు చేస్తున్నారు. అయినా ఈ భారీ GST డిమాండ్ అతన్ని ఆశ్చర్యానికి గురిచేసింది.

ఈ సంఘటన వెనుక ప్రధాన కారణం డిజిటల్ చెల్లింపుల ద్వారా సేకరించిన డేటా. UPI లావాదేవీలు అధికారులకు వ్యాపారుల టర్నోవర్‌ను ట్రాక్ చేయడానికి సులభమైన మార్గాన్ని అందిస్తాయి. కర్ణాటక వాణిజ్య పన్నుల శాఖ 2025-26 ఆర్థిక సంవత్సరానికి రూ.1.2 లక్షల కోట్ల పన్ను ఆదాయ లక్ష్యాన్ని సాధించేందుకు డిజిటల్ లావాదేవీలపై దృష్టి సారించింది. ఈ క్రమంలో, వార్షిక టర్నోవర్ రూ.40 లక్షలు దాటిన వ్యాపారులకు నోటీసులు జారీ చేయబడుతున్నాయి. అయితే, శంకర్‌గౌడ వంటి చిన్న వ్యాపారులు, తమ వ్యాపారం GST మినహాయింపు వస్తువులతో (తాజా కూరగాయలు) సంబంధం కలిగి ఉన్నప్పటికీ, ఈ నోటీసుల బారిన పడుతున్నారు.

GST నిబంధనల ప్రకారం, వస్తువుల విక్రయానికి రూ.40 లక్షలు, సేవలకు రూ.20 లక్షల వార్షిక టర్నోవర్ దాటితే, GST నమోదు తప్పనిసరి. శంకర్‌గౌడ లావాదేవీలు ఈ పరిమితిని దాటినట్లు కనిపించినప్పటికీ, అతను విక్రయించే తాజా కూరగాయలు GST పరిధిలోకి రావు. ఈ విషయంలో అధికారులు డిజిటల్ లావాదేవీల మొత్తాన్ని మాత్రమే పరిగణనలోకి తీసుకుని, వ్యాపార స్వభావాన్ని పరిగణించకపోవడం సమస్యకు దారితీసింది.

ఈ సంఘటన సోషల్ మీడియాలో వైరల్ కావడంతో, చిన్న వ్యాపారులపై GST నోటీసుల ప్రభావంపై విస్తృత చర్చ జరుగుతోంది. కొందరు ఈ చర్యను సమర్థిస్తూ, రూ.40 లక్షలకు పైగా లావాదేవీలు చేసే వ్యాపారులను చిన్న లేదా పేద వ్యాపారులుగా పరిగణించబడకూడదని, వారు చట్టబద్ధంగా పన్ను చెల్లించాలని వాదించారు. మరోవైపు, ఈ నోటీసులు చిన్న వ్యాపారులను భయపెట్టి, డిజిటల్ చెల్లింపులను నివారించేలా చేస్తున్నాయని విమర్శలు వచ్చాయి. బెంగళూరు, మైసూరు వంటి నగరాల్లో చిన్న వ్యాపారులు UPI QR కోడ్‌లను తొలగించి, కేవలం నగదు చెల్లించాలని బోర్డులు పెడుతున్నారు. ఈ ధోరణి దేశ నగదు రహిత ఆర్థిక వ్యవస్థ లక్ష్యానికి వ్యతిరేకంగా ఉందని నిపుణులు హెచ్చరిస్తున్నారు.

GST నిపుణులు ఈ సమస్యను సరళీకరించేందుకు కొన్ని సూచనలు చేశారు. తాజా కూరగాయలు GST మినహాయింపు కలిగి ఉన్నందున, శంకర్‌గౌడ వంటి వ్యాపారులు తమ వ్యాపార స్వభావాన్ని స్పష్టం చేస్తూ సరైన డాక్యుమెంటేషన్ సమర్పించడం ద్వారా ఈ సమస్యను సవాలు చేయవచ్చు. నోటీసులు పొందిన వ్యాపారులు తమ పరిస్థితిని వివరించే అవకాశం ఉందని, మినహాయింపు వస్తువులతో వ్యవహరించే వారికి పన్ను భారం తక్కువగా ఉంటుందని కర్ణాటక వాణిజ్య పన్నుల శాఖ కమిషనర్ విపుల్ బన్సల్ పేర్కొన్నారు.

శంకర్‌గౌడ హదిమని కేసు, డిజిటల్ ఆర్థిక వ్యవస్థలో చిన్న వ్యాపారులు ఎదుర్కొంటున్న సవాళ్లను స్పష్టంగా చూపిస్తుంది. UPI వంటి డిజిటల్ చెల్లింపులు వ్యాపార సౌలభ్యాన్ని పెంచినప్పటికీ, అవి పన్ను అధికారుల దృష్టిని కూడా ఆకర్షిస్తున్నాయి. ఈ సంఘటన, GST నిబంధనలపై చిన్న వ్యాపారులకు అవగాహన కల్పించడం, స్పష్టమైన మార్గదర్శకాలను రూపొందించాల్సిన ప్రాముఖ్యతను గుర్తు చేస్తుంది.