Key Bills: పీఎం, సీఎం, మంత్రులకు షాక్ ఇస్తున్న కేంద్రం..!

భారత రాజకీయ వ్యవస్థలో సంచలనాత్మక మార్పులు తీసుకురాగల కీలక బిల్లులను కేంద్ర ప్రభుత్వం ఇవాళ లోక్‌సభలో ప్రవేశపెడుతోంది. ప్రధానమంత్రి, కేంద్ర మంత్రులు, ముఖ్యమంత్రులు, రాష్ట్ర మంత్రులు, కేంద్రపాలిత ప్రాంతాల మంత్రులుకు ఇది గట్టి షాక్ ఇచ్చే అవకాశం ఉంది. తీవ్రమైన నేరారోపణలపై (serious criminal charges) అరెస్ట్ అయి 30 రోజుల పాటు బెయిల్ లేకుండా నిర్బంధంలో ఉంటే ఇలాంటి కీలక బాధ్యతల్లో ఉన్నవారిని తొలగించేందుకు ఈ బిల్లులు దోహదం చేస్తాయి. హోం మంత్రి అమిత్ షా (Amit Shah) ఈ బిల్లులను లోక్‌సభలో ప్రవేశపెడుతున్నారు. రాజకీయ నాయకులపై నేర ఆరోపణల సమస్యను పరిష్కరించడంలో ఒక ముందడుగుగా వీటిని పరిగణిస్తున్నారు.

ఈ బిల్లులలో ప్రధానమైనది రాజ్యాంగ (130వ సవరణ) బిల్లు, 2025- ఇది రాజ్యాంగంలోని ఆర్టికల్ 75, ఆర్టికల్ 164లను సవరించడం ద్వారా ప్రధానమంత్రి, కేంద్ర మంత్రులు, ముఖ్యమంత్రులు, రాష్ట్ర మంత్రులు లేదా కేంద్రపాలిత ప్రాంతాల మంత్రులు తీవ్ర నేరారోపణలపై 30 రోజులకు మించి నిర్బంధంలో ఉంటే వారిని పదవీ బాధ్యతల నుంచి తొలగించే నిబంధనను తెలియజేస్తుంది. ఈ బిల్లు ప్రకారం, 31వ రోజు ఆటోమేటిక్‌గా పదవి కోల్పోతారు. దీనికి దోష నిర్ధారణ (conviction) అవసరం లేదు. గతంలో దోషిగా నిర్ధారణ అయితేనే పదవి నుంచి తొలగించేలా నిబంధన ఉండేది. అదనంగా, జమ్మూ-కాశ్మీర్ పునర్వ్యవస్థీకరణకు సంబంధించిన సవరణలు, కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలకు సంబంధించిన ఇతర బిల్లులు కూడా ఉన్నాయి. ఈ బిల్లులు రాజకీయ నాయకులు నేరారోపణలను ఎదుర్కొన్నప్పుడు వారి బాధ్యతలను సమర్థవంతంగా నిర్వహించలేని పరిస్థితులను పరిగణనలోకి తీసుకుని రూపొందించారు.

ఈ బిల్లుల ప్రధాన లక్ష్యం రాజకీయ నాయకులలో జవాబుదారీతనాన్ని పెంపొందించడం, రాజకీయ క్రిమినలైజేషన్‌ను అరికట్టడం. గత కొన్ని సంవత్సరాలుగా, రాజకీయ నాయకులపై నేరారోపణలు పెరుగుతున్న నేపథ్యంలో, ఈ బిల్లులు ప్రజాస్వామ్య వ్యవస్థలో పారదర్శకత, నీతిని నిర్ధారించడానికి ఒక చట్టపరమైన ఫ్రేమ్‌వర్క్‌ను అందించడానికి రూపొందించినట్టు చెప్పవచ్చు.

అయితే ఈ బిల్లులపై మిశ్రమ స్పందన వ్యక్తమవుతోంది. రాజకీయ నాయకులలో జవాబుదారీతనాన్ని పెంచేందుకు ఇవి దోహదపడతాయని చాలా మంది భావిస్తున్నారు. అయితే.. ఈ నిబంధనలు కేంద్ర ప్రభుత్వం, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలపై అధిక నియంత్రణ సాధించేందుకు ఉపయోగపడవచ్చని మరికొందరు అనుమానిస్తున్నారు. ఫెడరల్ సమతుల్యతను ఇవి దెబ్బతీస్తాయని విమర్శిస్తున్నారు. ముఖ్యంగా గవర్నర్లకు ముఖ్యమంత్రులు లేదా మంత్రులను తొలగించే అధికారాన్ని ఇవ్వడం ద్వారా రాష్ట్ర స్వయం ప్రతిపత్తిని బలహీనపరుస్తాయని కొందరు వాదిస్తున్నారు.

నేరారోపణలు ఎదుర్కొంటున్న నేతలపై రాజకీయ కక్ష సాధించేందుకు ఈ చట్టాలను దుర్వినియోగం చేసే అవకాశం ఉందనే విమర్శలు కూడా వస్తున్నాయి. ఒక నాయకుడిని 30 రోజుల పాటు నిర్బంధంలో ఉంచడం ద్వారా వారిని పదవి నుంచి తొలగించే అవకాశం రాజకీయ దురుద్దేశాలకు ఉపయోగపడవచ్చని ప్రతిపక్ష నాయకులు ఆందోళన వ్యక్తం చేస్తున్నారు. ఈ బిల్లులు రాజ్యాంగ సవరణలను కలిగి ఉన్నందున, వీటికి రాజ్యసభలోనూ ఆమోదం అవసరం. ఇక్కడ ప్రతిపక్షాలు గట్టిగా వ్యతిరేకించే అవకాశం ఉంది.

ఈ బిల్లులు చట్టరూపం దాల్చితే, భారత రాజకీయ వ్యవస్థలో ఎంతో ప్రభావం చూపగలవు. ఇవి రాజకీయ నాయకులలో నీతి, జవాబుదారీతనాన్ని పెంపొందించగలవు. మరోవైపు, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాల స్వయం ప్రతిపత్తిని పరిమితం చేయడం ద్వారా కేంద్ర-రాష్ట్ర సంబంధాలపై ప్రభావం చూపవచ్చు. అదనంగా, ఈ బిల్లులు రాజకీయ నాయకులపై నేరారోపణల విచారణ ప్రక్రియలను వేగవంతం చేయడానికి ఒత్తిడి తెచ్చే అవకాశం ఉంది. ఎందుకంటే 30 రోజుల వ్యవధి చట్టపరమైన ప్రక్రియలను వేగంగా కొనసాగించేలా చేయవచ్చు.

కేంద్ర ప్రభుత్వం ప్రవేశపెడుతున్న ఈ బిల్లులు భారత రాజకీయ వ్యవస్థలో ఒక కీలకమైన టర్నింగ్ పాయింట్‌గా పరిగణించబడుతున్నాయి. రాజకీయ క్రిమినలైజేషన్‌ను అరికట్టడం, జవాబుదారీతనాన్ని పెంపొందించడం వంటి లక్ష్యాలతో రూపొందిన ఈ బిల్లులు.. ఫెడరల్ సమతుల్యత, రాజకీయ దుర్వినియోగంపై ఆందోళన కలిగిస్తున్నాయి. ఈ బిల్లులు రాజ్యసభలో ఆమోదం పొంది, రాష్ట్రపతి ఆమోదముద్ర పొందితే, భారత రాజకీయ చరిత్రలో ఒక కొత్త అధ్యాయం ఆరంభమవుతుంది.