Trump: భారత్‌పై ట్రంప్ ఒంటెద్దు పోకడల వెనుక కారణమేంటి…?

భారత్, అమెరికా (America) మధ్య దౌత్య సంబంధాలు గత కొన్ని దశాబ్దాలుగా గణనీయంగా బలపడ్డాయి. రక్షణ, వాణిజ్యం, సాంకేతికత, వాతావరణ మార్పుల వంటి అంశాలలో రెండు దేశాలు సన్నిహితంగా సహకరించుకుంటున్నాయి. అయితే, డొనాల్డ్ ట్రంప్ (Donald Trump) నాయకత్వంలో అమెరికా వైఖరి భారత్ పట్ల అవకాశవాద ధోరణిని ప్రదర్శిస్తోందని భారత్‌లో పలువురు విశ్లేషకులు, ప్రజలు ఆందోళన వ్యక్తం చేస్తున్నారు. ట్రంప్, ప్రధాని నరేంద్ర మోదీ (PM Modi) “బెస్ట్ ఫ్రెండ్స్”గా చెప్పుకుంటున్నప్పటికీ, ట్రంప్ విధానాలు స్నేహానికి విలువ ఇవ్వని విధంగా కనిపిస్తున్నాయని విమర్శలు వస్తున్నాయి.

భారత్ (India), అమెరికా మధ్య సంబంధాలు 21వ శతాబ్దంలో గణనీయంగా బలపడ్డాయి. 2000ల నుంచి రక్షణ ఒప్పందాలు, వాణిజ్య ఒప్పందాలు, స్ట్రాటజిక్ భాగస్వామ్యాలు రెండు దేశాలను దగ్గర చేశాయి. చైనా (China) ఆర్థిక, సైనిక శక్తిగా ఎదుగుతున్న నేపథ్యంలో ఇండో-పసిఫిక్ ప్రాంతంలో భారత్‌ను కీలక భాగస్వామిగా అమెరికా చూస్తోంది. క్వాడ్ (Quadrilateral Security Dialogue) వంటి వేదికల ద్వారా భారత్, అమెరికా, జపాన్, ఆస్ట్రేలియా సహకారం మరింత బలపడింది. అయితే.. ఈ సహకారం అమెరికా స్వప్రయోజనాలకు మాత్రమే పరిమితమైందనే విమర్శలు ఉన్నాయి.

డొనాల్డ్ ట్రంప్ తన మొదటి పరిపాలనా కాలంలో (2017-2021) భారత్‌తో స్నేహపూర్వక సంబంధాలను ప్రదర్శించారు. 2020లో అహ్మదాబాద్‌లో జరిగిన “నమస్తే ట్రంప్” కార్యక్రమం ఇందుకు ఉదాహరణ. అయితే ట్రంప్ వాణిజ్య విధానాలు, వీసా నిబంధనలు, భారత్‌పై విధించిన సుంకాలు భారత్‌కు ఆందోళన కలిగించాయి. ఉదాహరణకు అమెరికా ఉక్కు, అల్యూమినియం ఉత్పత్తులపై సుంకాలు విధించడంతో భారత్ కూడా ప్రతీకార సుంకాలతో స్పందించింది. అదేవిధంగా, H-1B వీసా నిబంధనలను కఠినతరం చేయడం భారత ఐటీ రంగాన్ని దెబ్బతీసింది. 2025లో ట్రంప్ రెండోసారి అధికారంలోకి వచ్చిన తర్వాత ఈ ధోరణి మరింత పెరిగింది. ట్రంప్ “అమెరికా ఫస్ట్” విధానం కింద భారత్ నుంచి ఎక్కువ లాభాలను ఆశిస్తున్నారు. కానీ భారత్‌కు సమాన ప్రయోజనాలను అందించడంలో ఆసక్తి చూపడం లేదు. భారత్‌తో వాణిజ్య ఒప్పందాలలో అమెరికా ఎక్కువగా తమ ఉత్పత్తులకు మార్కెట్ డిమాండ్ చేస్తోందని, కానీ భారత ఉత్పత్తులకు సమాన అవకాశాలు కల్పించడం లేదని ఆరోపణలు ఉన్నాయి.

భారత్‌లో పలువురు రాజకీయ విశ్లేషకులు, ప్రజలు ట్రంప్ వైఖరిని అవకాశవాదంగా చూస్తున్నారు. ట్రంప్ మోదీతో వ్యక్తిగత స్నేహాన్ని హైలైట్ చేస్తున్నప్పటికీ, వాస్తవంలో అమెరికా స్వప్రయోజనాలను మాత్రమే పరిగణనలోకి తీసుకుంటున్నారని వారు భావిస్తున్నారు. రష్యా నుంచి ఎస్-400 క్షిపణి రక్షణ వ్యవస్థలను కొనుగోలు చేసినందుకు భారత్‌పై అమెరికా ఆంక్షలు విధించే అవకాశం ఉందని హెచ్చరికలు జారీ చేసింది. ఇది భారత్‌కు రాజకీయ, ఆర్థిక ఒత్తిడిని కలిగిస్తోంది. అదేవిధంగా భారత్‌లోని ఫార్మా రంగంపై అమెరికా విధానాలు కూడా ఆందోళన కలిగిస్తున్నాయి. భారత్ జనరిక్ ఔషధాల ఉత్పత్తిలో ప్రపంచంలోనే అగ్రగామిగా ఉంది. దీంతో అమెరికా ఫార్మా కంపెనీలు భారత్‌పై పేటెంట్ ఉల్లంఘన ఆరోపణలు చేస్తున్నాయి. ఇది భారత ఔషధ రంగంపై తీవ్ర ప్రభావం చూపెడుతోంది.

ఈ పరిస్థితిలో భారత ప్రభుత్వం అయోమయంలో ఉన్నట్లు కనిపిస్తోంది. ఒకవైపు అమెరికాతో స్ట్రాటజిక్ భాగస్వామ్యం భారత్‌కు కీలకం. చైనాతో సరిహద్దు వివాదాలు, ఇండో-పసిఫిక్ ప్రాంతంలో భద్రతా సవాళ్ల నేపథ్యంలో అమెరికా మద్దతు భారత్‌కు అవసరం. మరోవైపు అమెరికా అవకాశవాద విధానాలు భారత ఆర్థిక, రాజకీయ స్వాతంత్య్రానికి ఆటంకం కలిగిస్తున్నాయి. ఈ సవాళ్లను ఎదుర్కోవడానికి భారత్ బహుముఖ విధానాన్ని అనుసరించాలని విశ్లేషకులు సూచిస్తున్నారు. ముందుగా వాణిజ్య ఒప్పందాలలో భారత్ తన ప్రయోజనాలను గట్టిగా కాపాడుకోవాలి. రెండోది.. రష్యా, ఫ్రాన్స్, జపాన్ వంటి ఇతర దేశాలతో సంబంధాలను బలోపేతం చేసుకోవడం ద్వారా అమెరికాపై ఆధారపడటాన్ని తగ్గించాలి. మూడోది.. ఆర్థిక స్వావలంబనను పెంచడానికి “ఆత్మనిర్భర్ భారత్” వంటి కార్యక్రమాలను మరింత వేగవంతం చేయాలి. భారత్ ఇలాగే సాగిలపడుతూ ఉంటే అమెరికా మరింత దూకుడు పెంచడం ఖాయమని హెచ్చరిస్తున్నారు.