One Nation-One Election: జమిలికి ముందడుగు..! 16 రాష్ట్రాలకు ఒకేసారి ఎన్నికలు..!!

భారతదేశంలో లోక్‌సభ, రాష్ట్ర శాసనసభ ఎన్నికలను ఒకేసారి నిర్వహించాలనే ఉద్దేశంతో ‘ఒక దేశం, ఒక ఎన్నిక’ (One Nation, One Election) ఆలోచనను బీజేపీ (BJP) నేతృత్వంలోని ఎన్డీఏ ప్రభుత్వం (NDA Govt) గత కొన్నేళ్లుగా బలంగా ప్రచారం చేస్తోంది. ఈ లక్ష్యాన్ని సాధించేందుకు కేంద్ర ప్రభుత్వం కార్యాచరణ రూపొందించడంతో పాటు, ఈ అంశంపై అధ్యయనం చేసేందుకు మాజీ రాష్ట్రపతి రామ్‌నాథ్ కోవింద్ (Ramnath Kovind) నేతృత్వంలో ఒక ఉన్నత స్థాయి కమిటీని ఏర్పాటు చేసింది. 2029 నాటికి 16 రాష్ట్రాలలో జమిలి ఎన్నికలు (Duel Elections) నిర్వహించి, 2034 నాటికి దేశవ్యాప్తంగా ఈ విధానాన్ని అమలు చేయాలనే ప్రణాళికపై చర్చలు జరుగుతున్నాయి.

జమిలి ఎన్నికల భావన భారతదేశానికి కొత్తేమీ కాదు. స్వాతంత్ర్యం తర్వాత మొదటి రెండు దశాబ్దాలలో లోక్‌సభ (Lok Sabha), రాష్ట్ర శాసనసభ ఎన్నికలు (Assembly Elections) ఒకేసారి జరిగాయి. అయితే, 1960ల తర్వాత కొన్ని రాష్ట్రాలలో ప్రభుత్వాలు అస్థిరంగా మారడం, మధ్యంతర ఎన్నికలు జరగడం వల్ల ఈ విధానం విచ్ఛిన్నమైంది. ఫలితంగా, దేశంలో ఎన్నికలు వివిధ సమయాల్లో జరుగుతున్నాయి. దీనివల్ల భారీ ఆర్థిక వ్యయం, పరిపాలనా సంక్షోభం, విధాన నిర్ణయాలలో జాప్యం జరుగుతున్నాయి. ప్రధానమంత్రి నరేంద్ర మోదీ (PM Modi) నేతృత్వంలోని ఎన్డీఏ ప్రభుత్వం ఈ సమస్యలను పరిష్కరించేందుకు జమిలి ఎన్నికలను తిరిగి ప్రవేశపెట్టాలని భావిస్తోంది. ఈ విధానం ద్వారా ఎన్నికల ఖర్చు తగ్గించడం, పరిపాలనా సామర్థ్యాన్ని పెంచడం, ఆర్థిక వృద్ధిని ప్రోత్సహించడం సాధ్యమని నమ్ముతోంది.

జమిలి ఎన్నికల అమలుకు కేంద్రం రెండు ముఖ్యమైన బిల్లులను పార్లమెంట్‌లో ప్రవేశపెట్టింది: 129వ రాజ్యాంగ సవరణ బిల్ 2024, యూనియన్ టెరిటరీస్ లా (సవరణ) బిల్, 2024. ఈ బిల్లులు రాజ్యాంగంలోని ఆర్టికల్ 83, 172, 327లలో సవరణలు చేయడం ద్వారా జమిలి ఎన్నికలకు చట్టబద్ధమైన అవకాశం కల్పిస్తాయి. ఈ బిల్లులను పరిశీలించేందుకు బీజేపీ ఎంపీ పీపీ చౌదరి నేతృత్వంలో ఒక జాయింట్ పార్లమెంటరీ కమిటీ (JPC) ఏర్పాటు చేసింది.

ప్రభుత్వ ప్రణాళిక ప్రకారం, 2029 నాటికి 16 రాష్ట్రాలలో శాసనసభ ఎన్నికలను లోక్‌సభ ఎన్నికలతో పాటే నిర్వహించేందుకు ప్రయత్నాలు జరుగుతున్నాయి. ఈ రాష్ట్రాల శాసనసభల కాలపరిమితి 2034లో జరిగే లోక్‌సభ ఎన్నికలతో సమన్వయం చేయడానికి కాస్త తగ్గించవచ్చు లేదంటే పెంచవచ్చు. ఉదాహరణకు, 2028 డిసెంబర్ లో తెలంగాణ అసెంబ్లీ పదవీకాలం ముగుస్తుంది. దీన్ని 2029 మే వరకూ పొడిగించవచ్చు. అలాగే ఉత్తరప్రదేశ్‌లో 2032లో ఎన్నికైన శాసనసభ రెండు సంవత్సరాల కాలపరిమితిని మాత్రమే కలిగి ఉండవచ్చని జేపీసీ చైర్మన్ పీపీ చౌదరి తెలిపారు. 2034 నాటికి దేశవ్యాప్తంగా అన్ని రాష్ట్రాల శాసనసభలు, లోక్‌సభ ఎన్నికలు ఒకేసారి నిర్వహించేందుకు కేంద్రం అన్ని ఏర్పాట్లు చేస్తున్నట్టు సమాచారం.

జమిలి ఎన్నికల అమలు అనేక సవాళ్లను ఎదుర్కొంటోంది. ముఖ్యంగా, రాజ్యాంగ సవరణలకు పార్లమెంట్‌లో మూడింట రెండు వంతుల మెజారిటీతో పాటు, కనీసం 50% రాష్ట్రాల శాసనసభల ఆమోదం అవసరం. ప్రస్తుతం ఎన్డీఏకు పార్లమెంట్‌లో సాధారణ మెజారిటీ ఉన్నప్పటికీ, రాజ్యాంగ సవరణలకు అవసరమైన మూడింట రెండు వంతుల మెజారిటీ లేదు. ఈ కారణంగా, విస్తృత రాజకీయ సమ్మతి కోసం జేపీసీ వివిధ రాష్ట్రాలు, కేంద్ర పాలిత ప్రాంతాలను సందర్శించి సలహాలు సేకరిస్తోంది. రామ్‌నాథ్ కోవింద్ కమిటీ నివేదిక ప్రకారం, 47 రాజకీయ పార్టీలలో 32 పార్టీలు ఈ ఆలోచనకు మద్దతు ఇచ్చాయి.

జమిలి ఎన్నికలు భారత రాజకీయ వ్యవస్థలో ఒక సంచలనాత్మక సంస్కరణగా భావించవచ్చు. 2029లో 16 రాష్ట్రాలలో ఈ విధానాన్ని ప్రారంభించి, 2034 నాటికి దేశవ్యాప్తంగా అమలు చేయాలనే ఎన్డీఏ ప్రభుత్వ లక్ష్యం రాజకీయ, ఆర్థిక, పరిపాలనా రంగాలలో సమూలమైన మార్పులను తీసుకురావచ్చు. అయితే, రాజ్యాంగ సవరణలు, రాజకీయ సమ్మతి, లాజిస్టికల్ సవాళ్లను అధిగమించడం ఈ లక్ష్య సాధనకు కీలకం. ఈ సంస్కరణ విజయవంతం కావాలంటే, అన్ని రాజకీయ పార్టీలు, రాష్ట్రాల సహకారం అవసరం.