Supreme Court: రాష్ట్రపతి, గవర్నర్లకు గడువు పెట్టలేం… కానీ…! : సుప్రీంకోర్ట్

దేశంలో సమాఖ్య వ్యవస్థ పనితీరును, రాజ్యాంగబద్ధమైన పదవుల హుందాతనాన్ని ప్రభావితం చేసే అత్యంత కీలకమైన అంశంపై సుప్రీంకోర్టు (Supreme Court) రాజ్యాంగ ధర్మాసనం ఇవాళ చరిత్రాత్మక తీర్పును వెలువరించింది. రాష్ట్ర శాసనసభలు (State Assembly) ఆమోదించిన బిల్లులకు ఆమోదం తెలిపే విషయంలో గవర్నర్లు (Governor), రాష్ట్రపతికి (President) న్యాయస్థానాలు నిర్ణీత గడువు విధించలేవని స్పష్టం చేసింది. అయితే, ఇదే సమయంలో రాజ్యాంగ పదవుల్లో ఉన్నవారు అపరిమితమైన అధికారాలను చలాయించడానికి వీల్లేదని, కారణాలు చెప్పకుండా బిల్లులను తొక్కిపెట్టడం రాజ్యాంగ విరుద్ధమని తేల్చి చెప్పింది. రాష్ట్రపతి ద్రౌపది ముర్ము లేవనెత్తిన సందేహాలకు సమాధానంగా సుప్రీంకోర్టు ఈ తీర్పును వెలువరించింది.

గత కొన్నేళ్లుగా, ముఖ్యంగా బీజేపీయేతర ప్రభుత్వాలు ఉన్న రాష్ట్రాల్లో గవర్నర్లకు, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలకు మధ్య తీవ్రమైన ఘర్షణ వాతావరణం నెలకొంది. అసెంబ్లీలు ఆమోదించి పంపిన బిల్లులను గవర్నర్లు నెలల తరబడి పెండింగ్‌లో ఉంచడంపై అనేక రాష్ట్రాలు సుప్రీంకోర్టును ఆశ్రయించాయి. ఈ నేపథ్యంలో బిల్లుల ఆమోదానికి గవర్నర్లకు లేదా రాష్ట్రపతికి కోర్టులు నిర్దిష్ట గడువు విధించగలవా? అనే అంశంపై న్యాయపరమైన స్పష్టత కోరుతూ రాష్ట్రపతి ద్రౌపది ముర్ము సుప్రీంకోర్టు సలహాను కోరారు. దీనిపై సుదీర్ఘ విచారణ జరిపిన రాజ్యాంగ ధర్మాసనం తాజా తీర్పును వెలువరించింది.

రాష్ట్రపతి, గవర్నర్లు రాజ్యాంగబద్ధమైన అత్యున్నత పదవుల్లో ఉన్నవారని, వారి విధులను నిర్వర్తించే విషయంలో న్యాయస్థానాలు జోక్యం చేసుకుని ఒక డెడ్‌లైన్ విధించలేవని కోర్టు స్పష్టం చేసింది. ఇది ఆయా వ్యవస్థల మధ్య ఉండాల్సిన గౌరవాన్ని, అధికార విభజన సూత్రాన్ని దెబ్బతీస్తుందని ధర్మాసనం అభిప్రాయపడింది. అయితే.. గడువు విధించలేమని చెప్పినంత మాత్రాన, గవర్నర్లు బిల్లులపై ఎన్నాళ్లయినా మౌనంగా ఉండవచ్చని అర్థం కాదని కోర్టు గట్టిగా హెచ్చరించింది. ఒక బిల్లు గవర్నర్ వద్దకు వచ్చినప్పుడు, వారు ఆర్టికల్ 200 ప్రకారం నిర్ణయం తీసుకోవాల్సిందేనని స్పష్టం చేసింది. కారణం చెప్పకుండా బిల్లును వెనక్కి పంపలేరు లేదా నిరవధికంగా పెండింగ్‌లో ఉంచలేరని తేల్చి చెప్పింది.

రాజ్యాంగంలోని ఆర్టికల్ 200 ప్రకారం, గవర్నర్‌కు మూడు ప్రధాన మార్గాలు ఉంటాయని గుర్తు చేసింది. బిల్లులకు ఆమోదం తెలపడం, తిరస్కరించడం లేదా సవరణలు కోరుతూ వెనక్కి పంపడం, రాష్ట్రపతి పరిశీలన కోసం రిజర్వ్ చేయడం… గవర్నర్ల విధి అని సుప్రీంకోర్టు తెలిపింది. సుప్రీంకోర్టు తాజా తీర్పు ప్రకారం, గవర్నర్లు బిల్లును వెనక్కి పంపాలనుకుంటే, దానికి గల కారణాలను స్పష్టంగా అసెంబ్లీకి తెలియజేయాలి. కేవలం రాజకీయ కారణాలతో లేదా వ్యక్తిగత ఇష్టాయిష్టాలతో బిల్లులను అడ్డుకోవడం రాజ్యాంగ స్ఫూర్తికి విరుద్ధం.

ఈ తీర్పును కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాల మధ్య ఉన్న సమతుల్యతను కాపాడే ప్రయత్నంగా చూడవచ్చు. రాష్ట్రపతి, గవర్నర్ల కార్యాలయాలకు న్యాయస్థానాలు టైమ్‌టేబుల్ వేయలేవని చెప్పడం ద్వారా ఆయా పదవుల ఔన్నత్యాన్ని కోర్టు కాపాడింది. ఇది కార్యనిర్వాహక వ్యవస్థకు ఒక ఊరట. అదే సమయంలో ఎన్నుకోబడిన ప్రభుత్వాల నిర్ణయాలను నియమించబడిన వ్యక్తులు నిరవధికంగా అడ్డుకోలేరని చెప్పడం ద్వారా ప్రజాస్వామ్య విలువలను కోర్టు ఎత్తిచూపింది. “As soon as possible” (వీలైనంత త్వరగా) అని రాజ్యాంగం చెప్పిన మాటకు అర్థం.. ఏళ్ల తరబడి జాప్యం చేయడం కాదని పరోక్షంగా చురకలు అంటించింది.

ఈ తీర్పు భవిష్యత్తులో కేంద్ర-రాష్ట్ర సంబంధాలపై గణనీయమైన ప్రభావం చూపనుంది. గవర్నర్లు ఇకపై బిల్లులను పెండింగ్‌లో ఉంచే విషయంలో మరింత జవాబుదారీగా వ్యవహరించాల్సి ఉంటుంది. గడువు లేదన్న సాకుతో జాప్యం చేస్తే, అది రాజ్యాంగబద్ధమైన పాలనకు విఘాతం కలిగించినట్లుగానే భావించాల్సి ఉంటుందని సుప్రీంకోర్టు పరోక్షంగా వెల్లడించింది. అంతిమంగా, ప్రజలు ఎన్నుకున్న చట్టసభలదే పైచేయి అని, గవర్నర్లు కేవలం రాజ్యాంగబద్ధమైన మార్గదర్శకులు మాత్రమేనని ఈ తీర్పు పునరుద్ఘాటించింది.