BRS vs Cong : తెలంగాణలో పోలవరం – బనకచర్ల రగడ.. అసలు వాస్తవమేంటి?

తెలంగాణ, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రాల మధ్య జల వివాదాలు ఎప్పుడూ రాజకీయాలకు కేంద్ర బిందువులే. తాజాగా పోలవరం – బనకచర్ల లింక్ కెనాల్ అంశం రాష్ట్ర రాజకీయాల్లో మరోసారి అగ్నిరాజేసింది. గోదావరి జలాలను కృష్ణా బేసిన్‌కు మళ్లించే ఈ ప్రతిపాదనపై కేంద్ర జల సంఘం (CWC) అనుమతులు ఇచ్చిందన్న ప్రచారం, అధికార కాంగ్రెస్ – ప్రతిపక్ష బీఆర్ఎస్ మధ్య మాటల యుద్ధానికి తెరలేపింది.

ఈ తాజా వివాదానికి బీఆర్ఎస్ సీనియర్ నేత, మాజీ మంత్రి హరీశ్ రావు చేసిన సంచలన వ్యాఖ్యలే కారణం. పోలవరం ప్రాజెక్టు కుడి కాలువ నుంచి బనకచర్ల క్రాస్ రెగ్యులేటర్ కు లింక్ ఏర్పాటు చేయడానికి సీడబ్ల్యూసీ పచ్చజెండా ఊపిందని ఆయన ఆరోపించారు. రాష్ట్ర ప్రయోజనాలను కాపాడటంలో రేవంత్ రెడ్డి ప్రభుత్వం విఫలమైందని, కేంద్రం వద్ద తెలంగాణ వాణిని బలంగా వినిపించలేకపోయారని విమర్శించారు. ముఖ్యమంత్రి రేవంత్ రెడ్డి ఆంధ్రప్రదేశ్ ప్రయోజనాలకు అనుకూలంగా వ్యవహరిస్తున్నారని, అందుకే ఈ ప్రాజెక్టు అనుమతులపై మౌనంగా ఉన్నారని ఆరోపించారు. ఈ లింక్ ద్వారా గోదావరి నీళ్లను కృష్ణా ఆయకట్టుకు తరలిస్తే, భవిష్యత్తులో తెలంగాణకు గోదావరి జలాల్లో దక్కాల్సిన న్యాయమైన వాటా కోల్పోయే ప్రమాదం ఉందని హెచ్చరించారు.

హరీశ్ రావు ఆరోపణలను నీటిపారుదల శాఖ మంత్రి ఉత్తమ్ కుమార్ రెడ్డి అంతే తీవ్రంగా తిప్పికొట్టారు. అసలు అనుమతులే రాలేదని స్పష్టం చేస్తూ ప్రభుత్వం తరఫున వాస్తవాలను వినిపించారు. సీడబ్ల్యూసీ పోలవరం – బనకచర్ల అనుసంధానానికి ఎలాంటి అనుమతి ఇవ్వలేదని, హరీశ్ రావు రాజకీయ లబ్ధి కోసమే అబద్ధాలు ప్రచారం చేస్తున్నారని మండిపడ్డారు. ఈ ప్రాజెక్టుకు సంబంధించిన వివాదం ప్రస్తుతం సుప్రీంకోర్టులో విచారణలో ఉందని (Sub-judice), కోర్టు పరిధిలో ఉన్న అంశంపై కేంద్ర సంస్థలు ఏకపక్షంగా నిర్ణయం తీసుకోలేవని మంత్రి గుర్తుచేశారు. గత పదేళ్ల బీఆర్ఎస్ పాలనలోనే జల దోపిడీ జరిగిందని, ఇప్పుడు మొసలి కన్నీరు కారుస్తున్నారని ఎదురుదాడి చేశారు. తెలంగాణ ప్రయోజనాల విషయంలో రాజీపడే ప్రసక్తే లేదని తేల్చిచెప్పారు.

రాజకీయ విమర్శలను పక్కనపెడితే, ఈ ప్రాజెక్టు సాంకేతికంగా రెండు రాష్ట్రాలకూ కీలకమైనది. పోలవరం కుడి కాలువ ద్వారా వచ్చే గోదావరి నీటిని, బనకచర్ల క్రాస్ రెగ్యులేటర్ ద్వారా రాయలసీమ ప్రాజెక్టులకు (శ్రీశైలం కుడి గట్టు కాలువ, తెలుగు గంగ తదితర) మళ్లించడం ఏపీ లక్ష్యం. దీనివల్ల కృష్ణా నదిలో నీటి లభ్యత లేనప్పుడు, గోదావరి జలాలతో రాయలసీమను ఆదుకోవచ్చని ఏపీ భావిస్తోంది. అయితే తెలంగాణ వాదన మరోలా ఉంది. బనకచర్ల అనేది కృష్ణా బేసిన్‌లోని భాగం. గోదావరి జలాలను అక్కడికి మళ్లిస్తే, కృష్ణా జలాల్లో మిగులు జలాల లెక్కలు మారిపోతాయి. పోలవరం నుంచి మళ్లించే 80 టీఎంసీల గోదావరి జలాలకు బదులుగా, కృష్ణా జలాల్లో ఎగువ రాష్ట్రాలకు అదనపు వాటా దక్కాలి. ఈ లెక్కలు తేలకుండా, ఏపీ ఏకపక్షంగా నీటిని మళ్లిస్తే, నాగార్జున సాగర్, శ్రీశైలం ప్రాజెక్టుల కింద ఉన్న తెలంగాణ ఆయకట్టు ఎండిపోయే ప్రమాదం ఉందనేది ఆ రాష్ట్రవాదన.

అధికారులు చెబుతున్న సమాచారం ప్రకారం, ఏపీ ప్రభుత్వం ఈ లింక్ కెనాల్ కోసం డీపీఆర్ ను సీడబ్ల్యూసీకి సమర్పించిన మాట వాస్తవమే. అయితే, దీనిపై గోదావరి, కృష్ణా బోర్డుల అభిప్రాయాలను, తెలంగాణ అభ్యంతరాలను పరిగణనలోకి తీసుకోకుండా సీడబ్ల్యూసీ తుది అనుమతి ఇచ్చే అవకాశం తక్కువ. ప్రస్తుతం సుప్రీంకోర్టులో కేసు నడుస్తున్నందున, న్యాయపరమైన చిక్కులు లేకుండా కేంద్రం ముందడుగు వేయలేదు.

ప్రస్తుతం పోలవరం – బనకచర్ల అంశం ఒక పొలిటికల్ టూల్ గా మారింది. బీఆర్ఎస్ దీనిని సెంటిమెంట్ అస్త్రంగా వాడుకుని ప్రభుత్వాన్ని ఇరకాటంలో పెట్టాలని చూస్తుండగా, కాంగ్రెస్ ప్రభుత్వం దీనిని సమర్థంగా తిప్పికొట్టే పనిలో పడింది. అయితే, రాజకీయ ఆరోపణలు ఎలా ఉన్నా, గోదావరి జలాలను కృష్ణా బేసిన్‌కు మళ్లించే విషయంలో తెలంగాణ ప్రభుత్వం అత్యంత అప్రమత్తంగా ఉండాల్సిన అవసరం ఉంది. ఏ చిన్న ఏమరుపాటు ఉన్నా, భవిష్యత్ తరాలకు తీరని అన్యాయం జరిగే ప్రమాదం లేకపోలేదు.